Małżeńska wspólnota majątkowa – co należy wiedzieć?

Zawarcie związku małżeńskiego oznacza podjęcie wielu istotnych decyzji, takich jak m.in. wybór odpowiedniej formy małżeńskiej wspólnoty majątkowej. Jest to kluczowe zagadnienie, które będzie miało wpływ na wiele aspektów życia małżeńskiego, w tym na podział majątku w razie rozwodu lub śmierci jednego z małżonków. W poniższym artykule omawiamy, czym jest małżeńska wspólnota majątkowa, co obejmuje majątek wspólny małżonków i jakie są zasady zarządzania nim oraz co należy do majątku osobistego małżonków. Zapraszamy do lektury!

Czym jest małżeńska wspólnota majątkowa?

W momencie zawarcia małżeństwa pomiędzy małżonkami powstaje małżeńska wspólnota majątkowa, nazywana także małżeńską wspólnością ustawową. Co ważne, powstaje ona z mocy samej ustawy. Oznacza to, że wystarczy sam fakt zawarcia małżeństwa, by powstała małżeńska wspólność majątkowa – nie trzeba w tym celu dopełniać żadnych formalności. Jeśli jednak małżonkowie chcieliby ukształtować stosunki majątkowe w inny sposób, muszą zawrzeć odpowiednią umowę majątkową małżeńską, np. intercyzę.

Co obejmuje majątek wspólny małżonków?

Majątek wspólny małżonków obejmuje wszystkie składniki majątkowe, które małżonkowie nabyli podczas trwania małżeństwa, bez względu na to, któremu z małżonków formalnie przysługują. Oznacza to, że wszystkie dochody, nieruchomości, ruchomości, prawa autorskie, spółki czy udziały w spółkach, jakie małżonkowie uzyskali w trakcie małżeństwa, stanowią ich wspólnotę małżeńską.

W ramach wspólnoty ustawowej małżeńskiej małżonkowie ponoszą odpowiedzialność solidarną za zobowiązania zaciągnięte przez każdego z nich oraz za długi, które powstały w czasie trwania małżeństwa. Majątek ten jest dzielony na pół w przypadku rozwodu lub orzeczenia separacji, chyba że strony ustalą inaczej w umowie majątkowej.

Ostatnio na naszym blogu: Co to jest obrona konieczna?

Małżeńska wspólnota majątkowa – zasady zarządzania majątkiem wspólnym

Do zarządzania ustawową wspólnością majątkową małżeńską mają prawo w równym stopniu oboje małżonkowie. W związku z tym mają oni obowiązek udzielania sobie wzajemnie wszelkich informacji na temat stanu majątku wspólnego, a także wykonywania zarządu majątkiem wspólnym oraz zobowiązań, które obciążają majątek wspólny. Warto jednak dodać, że małżonkowie mają pełne prawo samodzielnego zarządzania majątkiem wspólnym.

Zarząd majątkiem wspólnym małżonków to szereg czynności dotyczących przedmiotów majątkowych należących do ustawowej wspólnoty małżeńskiej, takich jak m.in.:

• nabywanie lub zbywanie nieruchomości, ruchomości i innych składników majątkowych,
• wykonywanie praw związanych z nieruchomościami, ruchomościami i innymi składnikami majątkowymi,
• podpisywanie umów, w tym m.in. umów najmu,
• podejmowanie decyzji dotyczących kredytów, pożyczek czy innych zobowiązań finansowych,
• ustalanie sposobu lokowania oszczędności.

Co istotne, małżonek ma prawo sprzeciwić się czynnościom związanym z zarządem majątkiem, planowanym przez drugiego małżonka. Wyjątkiem są jednak czynności dotyczące bieżących spraw oraz spraw mających na celu zaspokojenie potrzeb rodziny czy też podejmowanych w ramach działalności zarobkowej.

Warto również dodać, że prawo określa także czynności, do których zrealizowania niezbędna jest zgoda drugiego małżonka. Są to:

• czynności prawne, które prowadzą do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków,
• czynności prawne, które prowadzą do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, gdy jego przedmiotem jest budynek lub lokal,
• czynności prawne, które prowadzą do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa,
• czynności prawne, które prowadzą do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego,
• darowizny z majątku wspólnego.

Co należy do majątku osobistego małżonków?

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

• Prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej (podlegają odrębnym przepisom).
• Prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie.
• Przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej.
• Przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej małżeńskiej.
• Przedmioty służące wyłącznie do zaspokojenia osobistych potrzeb jednego z małżonków (ubrania, przedmioty związane z hobby małżonka).
• Przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania, za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia jego lub zmniejszeni widoków powodzenia na przyszłość.
• Wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków, przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków, prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcze.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące małżeńskiej wspólnoty majątkowej i szukasz specjalisty, który udzieli Ci porad prawnych w Grodzisku Mazowieckim, zapraszam do kontaktu. Jako adwokat w Grodzisku Mazowieckim udzielam wsparcia m.in. w zakresie prawa rodzinnego.