Ubezwłasnowolnienie to temat, który budzi wiele emocji i pytań, zarówno wśród osób bezpośrednio zainteresowanych, jak i ich rodzin. Jest to proces prawny, który ma na celu ograniczenie lub całkowite pozbawienie jednostki zdolności do samodzielnego podejmowania decyzji w różnych aspektach życia. Ale czy każde ubezwłasnowolnienie jest takie samo? Jakie są różnice między ubezwłasnowolnieniem całkowitym a częściowym? W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na te i inne pytania. Zapraszamy do lektury.
Co to jest ubezwłasnowolnienie?
Ubezwłasnowolnienie to proces prawny, który ogranicza zdolność osoby do podejmowania decyzji w swoim imieniu. Jest to procedura stosowana w przypadkach, gdy osoba nie jest w stanie samodzielnie zarządzać swoim życiem z powodu choroby psychicznej, niepełnosprawności intelektualnej lub innych powodów.
Ubezwłasnowolnienie całkowite – czym jest?
Ubezwłasnowolnienie całkowite pozbawia osobę zdolności do czynności prawnych. Oznacza to, że taka osoba nie może dokonywać ważnych decyzji prawnych, jak zawieranie umów czy wstępowanie w związek małżeński. Wyjątek stanowią drobne umowy związane z bieżącymi sprawami życia codziennego, o ile nie są one krzywdzące dla osoby ubezwłasnowolnionej.
Ubezwłasnowolnienie całkowite może być orzeczone dla osoby, która ukończyła 13 lat i która z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innych zaburzeń psychicznych nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem. Częstymi przyczynami są zaawansowana demencja, choroba Alzheimera czy zespół apaliczny.
Wniosek o ubezwłasnowolnienie mogą złożyć małżonek, krewni w linii prostej, rodzeństwo lub przedstawiciel ustawowy osoby, której wniosek dotyczy. Sprawy o ubezwłasnowolnienie rozpoznaje Sąd Okręgowy.
Celem ubezwłasnowolnienia jest ochrona interesów osoby, która nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem, jak również uniknięcie poważnych skutków prawnych wynikających z jej decyzji.
Na czym polega ubezwłasnowolnienie częściowe?
Ubezwłasnowolnienie częściowe zostało uregulowane w art. 16 Kodeksu cywilnego. Może być orzeczone wobec osoby posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych, ale cierpiącej na chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy lub inne zaburzenia psychiczne. Nie jest ono jednak tak restrykcyjne jak ubezwłasnowolnienie całkowite.
Skutkiem prawnym ubezwłasnowolnienia częściowego jest ustanowienie kurateli. Osoba ubezwłasnowolniona częściowo ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych i potrzebuje zgody kuratora do podejmowania pewnych decyzji, ale może samodzielnie dokonywać czynności związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego.
Kurator osoby ubezwłasnowolnionej
Kurator to osoba wyznaczona przez sąd opiekuńczy, która ma za zadanie reprezentować i wspierać osobę ubezwłasnowolnioną w różnych aspektach życia. W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego, kurator jest niezbędny, aby pomóc osobie w zarządzaniu jej sprawami i podejmowaniu decyzji, które mogą być dla niej zbyt skomplikowane lub ryzykowne.
Wybór kuratora jest procesem starannym i zwykle sąd wyznacza do tej roli kogoś z rodziny lub innych osób bliskich. Może to być na przykład małżonek, dorosłe dziecko czy też bliski przyjaciel. W niektórych przypadkach, jeżeli nie ma możliwości wyznaczenia kuratora spośród osób bliskich, sąd może wybrać kuratora spoza kręgu rodziny.
Obowiązki kuratora osoby ubezwłasnowolnionej
Rola kuratora jest niezwykle ważna, ponieważ to on podejmuje decyzje w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej i reprezentuje ją w kontaktach z instytucjami czy w trakcie różnych procedur prawnych. Dlatego też, wybór odpowiedniej osoby na kuratora jest kluczowy dla zapewnienia dobrobytu i bezpieczeństwa osoby ubezwłasnowolnionej.
Dokumenty do ubezwłasnowolnienia
Aby złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie, potrzebne są różne dokumenty, takie jak dokumentacja medyczna, wyniki badań, karty informacyjne, zaświadczenia lekarskie, odpis aktu urodzenia, odpisy aktu małżeństwa itd. Jeśli szukasz pomocy w przygotowaniu wniosku i skompletowaniu wszelkich niezbędnych dokumentów, wsparcie adwokata w Grodzisku Mazowieckim czeka na Ciebie w Kancelarii BonaLex.
Ile kosztuje sprawa o ubezwłasnowolnienie?
Kwestia finansowa jest jednym z aspektów, na które warto zwrócić uwagę, planując postępowanie o ubezwłasnowolnienie. W Polsce, opłata sądowa za każdy wniosek w tej sprawie wynosi stałą kwotę 100 zł. Jest to koszt nieunikniony i obowiązkowy dla każdego, kto chce zainicjować postępowanie sądowe w tej materii.
Oprócz opłaty sądowej, w trakcie postępowania sądowego mogą pojawić się dodatkowe koszty. Sąd może na przykład zobowiązać strony do uiszczenia zaliczek na sporządzenie opinii biegłych, takich jak psycholog czy psychiatra. Opinie te są często kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy i mogą znacząco wpłynąć na jej ostateczny wynik.
Warto więc być przygotowanym na to, że całkowity koszt postępowania o ubezwłasnowolnienie może być wyższy niż początkowa opłata sądowa i uwzględniać różne dodatkowe wydatki.